Wat is inflatie?
Hoewel je het woord overal leest, weet lang niet iedereen wat inflatie nou precies is. Dat alles duurder wordt, dat is wel bekend. Maar hoe komt dat nou? Een lesje economie: wanneer de prijzen van goederen en diensten over het algemeen toenemen, noemen we dat inflatie. Simpel gezegd kun je daardoor minder kopen voor hetzelfde geld. Je zou dus kunnen zeggen dat je geld minder waard wordt. Hoge prijzen an sich zeggen niets over inflatie. Inflatie gaat erover in hoeverre die prijzen toenemen. In Nederland zagen we in 2022 een inflatie van meer dan 11,5 procent, een record.
De inflatie wordt berekend met de consumentenprijsindex. Hierbij wordt gekeken waar mensen hun geld aan uitgeven en hoeveel die goederen en diensten kosten. Zie het als een gevuld winkelmandje. De index bekijkt hoeveel een gevuld mandje op een bepaald moment kost. Dit wordt vergeleken met een basisjaar.
Meer weten? Lees hier meer over de consumentenprijsindex en hoe het CBS deze berekent.
Waar kan ik meer informatie vinden over inflatie?
Er is op internet veel informatie te vinden waar je als ondernemer wat aan hebt. Wil je meer begrip krijgen van inflatie? Zoek je meer achtergrondinformatie? Hieronder delen we een aantal websites die je verder kunnen helpen:
Op de site van het CBS vind je een dashboard over inflatie.
Wil je graag inzicht krijgen in consumentenprijzen? Bekijk dan deze index.
Benieuwd naar wat de impact van corona en de oorlog in Oekraïne is op de inflatie? Wil je meer weten over de invloed die rente heeft op inflatie? Op de site van de Nederlandsche Bank vind je meer achtergrondinformatie over inflatie.
Bekijk hier een CBS-video over inflatie.
Hoe wordt inflatie veroorzaakt?
Inflatie kan ontstaan door verschillende factoren. Zo zien we momenteel een groot tekort aan grondstoffen en materialen. Er is dus weinig aanbod, maar een hoge(re) vraag. Die hogere vraag heeft te maken met corona en de hoge energiekosten. Nadat de economie door de pandemie lange tijd een versnelling terugschakelde, nam de vraag naar heel veel producten post-corona enorm toe. Door die verhoogde vraag stijgen de prijzen. Ook worden personeelskosten door belast in de prijzen.
Wat is de verwachte inflatie voor 2023 en 2024?
Goed nieuws: de Nederlandsche Bank voorspelt een lagere inflatie. Dit komt mede door het prijsplafond dat de overheid voor energiekosten in het leven heeft geroepen. Daardoor kunnen deze kosten niet verder toenemen. DNB verwacht een inflatie van 4,9% in 2023 en 5,0% in 2024.
Wat zijn de gevolgen van inflatie voor ondernemers?
Ondernemers hebben vaak veel kosten, zoals personeel, energie, brandstof en inkoopkosten. Als de grondstofprijzen stijgen of de huur van je bedrijfspand omhoog gaat, dan komen je winstmarges natuurlijk onder druk te staan.
Een andere manier waarop inflatie invloed kan hebben op je bedrijf? Prijsstijgingen hebben invloed op consumenten. Als de inflatie hoog is, maken consumenten andere keuzes. Het consumentenvertrouwen daalt. Stel: je hebt een restaurant. Dan merk je dat je gasten nu misschien liever voor een huiswijn gaan in plaats van hun -wat duurdere- favoriete wijn. In de supermarkt laat de klant dat A-merk misschien even liggen en kiest voor een goedkoper alternatief. Behalve de keus voor andere of goedkopere producten, kiezen consumenten er soms voor om helemaal geen geld uit te geven. Een nieuw huis? Doe maar even niet. Een terrasje pikken? Dit keer niet. Dat heeft gevolgen voor ondernemers.
Welke ondernemers hebben het meeste last van inflatie?
Kleine ondernemers hebben over het algemeen het meeste last van inflatie. Simpelweg omdat ze vaak minder ‘vet op de botten’ hebben. Ze hebben geen grote geldbuffers waar ze een beroep op kunnen doen. Ondernemers die veel grondstoffen of materialen gebruiken of bijvoorbeeld veel transport nodig hebben, hebben vaak meer last van inflatie dan kleine ondernemers die een dienst verlenen waarbij ze bijvoorbeeld alleen een computer nodig hebben. Kleinere ondernemers hebben ook vaak minder onderhandelingskracht, om bijvoorbeeld de hogere kosten/prijzen door te belasten. Waar grote bedrijven met flinke eisen voor hun toeleveranciers kunnen komen, hebben de kleinere ondernemers die positie vaak niet.
Hoe kan ik mijn bedrijf beschermen tegen inflatie?
Ondernemers die grip hebben op hun uitgaven, zijn goed bestand tegen inflatie. Dat kan bijvoorbeeld door een energiecontract voor langere tijd vast te leggen. Je hebt dan meer zekerheid, maar daar betaal je vaak ook een hogere prijs voor. Veel ondernemers vinden het juist niet erg om risico’s te nemen. Zij weten dat er dure tijden zijn, maar gaan ervan uit dat er ook weer een betere tijd komt.
Wat kan ik als ondernemer doen bij hoge inflatie?
Heb je als ondernemer last van de hoge inflatie? Dan kun je verschillende stappen zetten. Welke strategie je als ondernemer kiest, is afhankelijk van het soort bedrijf dat je hebt. Het kan helpen om hierover te sparren met een adviseur of met andere ondernemers. Er is namelijk niet één juiste weg. Er zijn meerdere knoppen waar je als ondernemer aan kunt draaien. Dit kun je bijvoorbeeld overwegen:
Je prijzen verhogen. Stel: als je merkt dat de energiekosten, de personeelskosten én de grondstofprijzen flink toenemen gaan je marges in rook op. Dan kun je je prijzen verhogen. Met welk percentage? Dat is niet alleen afhankelijk van de inflatie. Misschien heb je vaste prijsafspraken met klanten die je niet zomaar kunt doorbreken. Of ben je bang dat grote afnemers naar de concurrent stappen als jij je prijs verhoogt. De prijs opschroeven klinkt soms dus eenvoudiger dan het in realiteit is.
De kosten verlagen. Misschien kun je, bijvoorbeeld door de inzet van innovatieve maatregelen, je kosten verlagen. Wellicht kan een deel van de administratieve werkzaamheden wel gedigitaliseerd worden? Ook kan het lonen om eens te ‘winkelen’ bij toeleveranciers. Kan het ergens anders goedkoper? Verlies daarbij niet uit het oog hoe belangrijk lange termijnrelaties met afnemers zijn.
Tijdelijk accepteren dat er minder winst is. Als ondernemer kun je ook besluiten dat je even niets doet. Dat zit vaak niet in de aard van ondernemers, maar soms is het een goede strategie. Als je verwacht dat de prijzen weer gaan dalen en de relaties met je medewerkers en partners je veel waard zijn (om de klanten maar niet te vergeten!) dan kun je tijdelijk minder winst accepteren.
Investeer in waardevaste zaken. Geld wordt door inflatie minder waard. Dit kan het moment zijn om te investeren in goud, kunst of vastgoed. Laat je natuurlijk altijd goed informeren. In deze lastige tijden is het ook belangrijk om je cashflow op orde te houden. Je hele bedrijfsbuffer investeren is dus geen goed idee.
Factoring en inflatie
Heb je last van inflatie? Hogere kosten en minder marge leiden tot liquiditeitsbehoefte. Dan kun je soms snel geld nodig hebben. Via factoring zorg je ervoor dat geld waar jij recht op hebt, snel in je portemonnee zit. Voldaan zorgt er dan voor dat je factuur betaald wordt. Je hoeft niet zelf achter je factuur aan en kunt je richten op andere zaken. Bijvoorbeeld het bedenken van een goede strategie om de inflatie te lijf te gaan.